Firefox 3 Beta İlk İzlenimler

Firefox 3 Gran Paradiso{.broken_link} ile ilgili olarak 2007 yılı boyunca gelişmeleri takip ettik. Haberlerini okuduk. Alfa sürümü indirdik. Test ettik ve  nihayetinde Firefox 3 Beta dün itibariyle ulaşılabilir hale geldi. Ben de bugün Firefox 3 Beta RC3 olarak geçen sürümü indirip yeni olarak bizlere sunduğu özelliklere değinmeye çalışacağım. Firefox 3 içerisinde gelen ve alışık olduğumuz ekranların yeni görüntülerini ve ne şekilde düzenlendiğine bakacağız. Daha önceki firefox sürümlerinde olmayan ve sadece firefox 3 ile gelen özelliklere, ayarlar kısmındaki değişiklikleri gözden geçireceğiz. Öncelikle yukarıda bahsettiğim gibi 2007 senesinde firefox 3 hakkında yazmış olduğumuz tüm yazıları “Mürekkep’te Önceki Bölümler – Firefox 3” yazısında bulabilirsiniz.

Yer Düzenleyici

Yer düzenleyiciyi Firefox 3 ile gelen en büyük yenilik olarak adlandırırsak yanlış yapmış olmayız diye düşünüyorum. Yer düzenleyici (Places Organizer) aslında sizin geçmiş firefox versiyonlarından alışık olduğunuz Yerimi Düzenleyici (Bookmark Manager). Ancak firefox3 ile beraber işlevi sadece yer imlerini düzenlemek olmadığından ve çok fazla görev yaptığından daha kapsamlı bir hal almış. Yer imlerinden farklı olarak bu yazının ilerleyen kısmında bahsedeceğimiz etiket (tag) ve akıllı aramaların (smart search) düzenlemesi de artık burada yer alıyor.Peki yer imi düzenleyici neler yapar diye soracak olursak;gezmiş olduğunuz sitelerde geçen sözcüğe göre (içerdiği metin), ziyaret etmiş olduğunuz siteler (ziyaret) ve adres çubuğunda geçen site konumuna göre (konum) aramanızı,  sözcüğün her geçtiği ya da herhangi bir şekilde geçtiği kriteriyle yapabilir.  Gene üst kısımda yer imlerimizi içeri ve dışarı aktarma imkanı sağlayan butonu görebiliyoruz.  Ayrıntılar için alttaki Yer Düzenleyici ile ilgili resme bakabilirsiniz.

Yer Yöneticisi

Firefox 3 ile beraber varsayılan olarak gelen bir diğer özellik “Yer Yöneticisi” (Places). Firefox’un ilk açılımından sonra hemen sol üst kısımda yerleşik olarak görebiliyorsunuz. İçeriğinde altı alt menü yer alıyor. Bu alt menüleri sizin firefox kullanımınız süresince tutulan istatistiğiniz olarak da düşünebilirsiniz. Herşey kayıtlı ve herşey elinizin altında. Bir diğer yeni özellik olan yıldızlama sistemiyle beraber ziyaret ettiğiniz tüm siteleri ve etiket atadığınız herşeyi tüm ayrıntısına kadar görebiliyorsunuz. Tabi yer yöneticisi son 10  kayıt olarak bunları size gösteriyor. Tüm kayıtlara ulaşabileceğiniz yegane yer gene yukarıda bahsetmiş olduğum Yer Düzenleyici kısmıdır. Şimdi önce alt menüleri sıralayalım. Sonra da bir resimle yer yöneticisini göstermeye çalışalım.

• En son yıldız işareti konulan sayfalar
• En son yıldız işareti konulan ve ziyaret edilen sayfalar
• Yıldız işareti konulan ve en çok ziyaret edilen sayfalar
• Son kullanılan etiketler
• En çok kullanılan etiketler
• En çok ziyaret edilen sayfalar

Yıldız (Yer İmi)

<p>
  İşte yukarıda bahsettiğim tüm bileşenlerin başlangıç noktası. <strong>Yıldız (Star)</strong> uygulaması. Aynı gmail üzerinde kullandığınız gibi. Bunu  yeni yer imi (bookmark) olarak da yorumlayabilirsiniz. Bulunduğu yer adres çubuğunun sağ tarafı. Bu yıldızın üstüne tıkladığınızda açılan menüden o siteyi yer imi olarak ekleyebiliyorsunuz. Bu eklemeyi yaparken istediğiniz yer imi klasörünü seçebiliyor, aynı zamanda mevcut yer imi için istediğiniz etiketi atayabiliyorsunuz. Bu yıldız siz gezinirken sitelerin durumunu yer düzenleyisi içerisinde araştırıyor.  Eğer, mevcut site sizin yer imlerinizde bulunmayan bir site ise yıldızı beyaz olarak görüyorsunu. Eğer zaten yer imlerinizde bulunan bir site ise yıldızın rengi sarı oluyor. Birinci durumda yıldıza bastığınızda yeni bir ekleme, ikinci durumda ise mevcut eklenmişi düzenleme olarak şekil değiştiriyor. Firefox&#8217;a çok ama çok yakıştığını ve oldukça kullanışlı olduğunu belirtmeliyim. Tabi eski alışkanlıklar unutulmamış. Klavye kısayolu olarak eliniz <strong>ctrl +d</strong> tuşuna gidecektir. O zamanda sanki yıldıza tıklamışsınız gibi düşünebilirsiniz. Her durumda aşağıdaki gibi bir bölüm açılıyor.
</p>

<p style="text-align: center">
  <h2>
    <strong>Akıllı Arama </strong>
  </h2>
  
  <p>
    <strong>Akıllı Arama</strong> (Smart Search) için gizli ama en güzel özelliklerden biri diyebiliriz. Firefox 2 kullanırken adres kısmına &#8220;gm&#8221; yazdınız diyelim. Eğer daha önce gmail.com adresine girmişseniz, adres çubuğunda aşağı doğru tam adresi açtığını görüyordunuz. Ama firefox 2&#8217;nin burada çalışma mantığı alan adı (domain) üzerineydi. Yani eğer gmail.com yerine email.com olsa gm yazınca açmayacaktı. <strong>Firefox 3</strong> adres kısmına herhangi bir kelime girdiğinizde bunu tüm yer imlerinde ve geçmişte arayıp, url içerisinde ya da site başlığı olarak vs.. görüp karşınıza kelimeyle ilgili tüm urlleri çıkartıyor. Şimdi daha iyi anlaşılması için Fatih&#8217;in geçen gün yazmış olduğu &#8220;<a href="https://www.murekkep.org/linux-ve-mac-icin-mozilla-prism-477" class="broken_link">Linux ve Mac için Mozilla Prism</a>&#8221; yazısını ele alalım.Bu yazıda Mozilla Labs bloguna yönlendirme yapılmış. Ben firefox 3 ile hem Mürekkep üzerindeki bu yazıyı okuyorum. Hem de Mozilla Labs bloguna gidiyorum. Üstüne bir de Google&#8217;da &#8220;Mozilla Prism&#8221; diye aratıyorum. Yani 3 farklı yerde &#8220;Prism&#8221;kelimesi geçen bir durum söz konusu. Sanıyorum bundan sonra aşağıdaki resim ne demek istediğimi daha iyi anlatacaktır. :) İlla prism.com olması gerekmiyor. Sadece &#8220;Prism&#8221; yazın. Gerçekten mükemmel bir özellik.
  </p>
  
  <p style="text-align: center">
    <p>
      Tüm bunların dışında henüz çok yeni olduğu için Eklentiler (Addons) menüsünde yeni bir sekme koyulmuş. Mevcut haliyle &#8220;Extensions, Themes&#8221; sekmeleri olan menüye &#8220;Plugins&#8221; sekmesi eklenmiş. Şifreli sitelere girerken firefox şifreyi hatırlasın mı sorusu, yani uyarı şekli değişmiş.
    </p>
    
    <p>
      İlerleyen günlerde Firefox 3&#8217;ün katettiği yolu hep beraber izleyeceğiz. O zamana kadar hem <a href="https://www.murekkep.org">mürekkep</a> üzerinde hem de mozilla wikide, firefox 3 ile ilgili sayfalara bakabilirsiniz.
    </p>