Wolfram Alpha Arama Motoru Nedir?

Wolfram Alpha nedir? İsmini belki son zamanlarda sıkça duymakta olduğunuz Wolfram Alpha bir arama motorudur. Arama motoru ifadesini, sunmuş olduğu arama kutusuna istinaden söylesek bile, Wolfram Alpha bizim bildiğimiz arama motoru kavramından biraz daha farklı olarak internet üzerinden veri bulma ve arama kriterine göre hesap yapabilme özelliği olan bir arama motorudur.

Wolfram Alpha için arama motoru yerine cevaplama motoru (answer engine) kavramı daha çok kullanılmaktadır. Wolfram Alpha’ya siz bir soru sorarsınız ve Wolfram Alpha sormuş olduğunuz soruyu kendi veritabanında araştırıp size belirli sonuçlar getirir. Yani kıyaslanmakta olduğu Google gibi internet üzerinde faaliyet gösteren siteleri indeksleyip, edindiği anahtar kelimeler üzerinden bir sorgulama yapmaz. Google ve Wolfram Alpha’yı kıyasladığımızda oldukça farklı platformlarda olduğunu görebiliyoruz.

Wolfram Alpha Nedir?

Wolfram Alpha matematiksel ve bilgiye dayalı sistematik bir arama motorudur. Bilimsel, mühendislik, matematiksel alanlar gibi bölümlerde kullanılan Mathematica isimli bilgisayarlı yazılım programını kullanır. Wolfram kelimesi İngiliz fizikçi, metamatikçi ve iş adamı olan Stephen Wolfram‘ın soyadından gelmektedir. Gene Wolfram Alpha üzerinde kullanılan Mathematica, Wolfram Araştırma tarafından geliştirilen bir yazılımdır. Daha detaylı bilgiler Wikipedia üzerinden Mathematica Wiki ve Wolfram Alpha Wiki sayfalarına bakılarak bulunabilir.

Wolfram Alpha ile Neler Yapılabilir, Örnekler

Wolfram Alpha’ya “lost” kelimesini anahtar kelime olarak girdiğinizde size ilk etapta bunun bir kimyasal bileşen olduğunu algıladığını söyleyecektir. Akabinde kimyasal bileşen olarak lost kelimesinin cevaplarını size sunacaktır. Wolfram Alpha, “lost” arama kriterini bir kelime olarak kullanmak isteyebileceğinizi düşünerek alternatif olarak size “lost” kelimesini aratabilme imkanı sunar. Bu şekilde baktığınızda aynı ingilizce sözlük kıvamında size ingilizce bir kelime olan lostun detayları hakkında bilgi verir. Yukarıda bahsettiğimiz Google kıyaslamasına istinaden sadece “lost” kelimesine baktığımızda internet üzerinde Lost dizisi hakkında bilgilere ulaşmak isteyen birinin Wolfram Alpha üzerinden buna ulaşamayacağını görebiliyoruz.

Diğer taraftan Wolfram Alpha’ya bir ülke ismi, şehir, bir tarih, bir hesaplama ya da tarihsel bir olay verdiğiniz zaman kesin cevaplarını oldukça ayrıntılı bir şekilde alabiliyorsunuz. Örnek olarak Wolfram Alpha üzerinde “istanbul” anahtar kelimesini verip bir arama gerçekleştirdiğiniz zaman, size Istanbul ile ilgili tüm detayları bilgi olarak sunabiliyor. Sırasıyla nüfus bilgileri, Istanbul’un haritadaki yeri, koordinatları, yerel tarih ve saati, ayrıntılı ve tarihsel bazda hava durumu gibi bilgileri tek seferde görebiliyorsunuz. Bunun yanısıra Wolfram Alpha arama sonuçları sayfasında, sağ kısımda Wikipedia üzerindeki Istanbul makalesine görsel bağlantı linki eklenmiş oluyor.

Matematiksel bir fonksiyon girildiğinde ise Wolfram Alpha neredeyse tüm gücünü ortaya koyuyor. Örnek olarak 55 faktoriyel şeklinde yani 55! gibi bir aramayı Wolfram Alpha üzerinde yaptığımızda oldukça tatminkar sonuçlar alabiliyoruz. Wolfram Alpha 55! tüm karşılıklarının yanısıra integral olarak sunumunu gerçekleştirebiliyor. Biraz daha zorlayıp “x^2 sin(x)” şeklinde bir fonksiyon sunduğumuzda ise sonuç tam anlamıyla mükemmel. Plot tablosundan, sayı köküne kadar oluşan tüm türev fonksiyonlarını karşınıza getiriyor.

İstanbul ve Paris gibi iki şehir ismini yanyana yazıp arama yaptığınızda birçok konuda karşılaştırmalarına ve bilgilerine ulaşabiliyorsunuz. Yukarıda bahsettiğimiz bir şehir ile ilgili bilgileri bu sefer karşılıklı iki şehir hakkında verebiliyor. İki şehir arasındaki mesafeyi, uçuş süresi olarak ne kadar zaman sürdüğünü öğrenebiliyorsunuz.

Tüm bu örneklerden en güzeli ve bana farklı geleni ise şöyle bir örnekle ifade edebilirim. Örneğin yarım kilo domates ve 250 gr kadar tavuk yedim. Böyle bir durumu “1/2 kg tomato 1/4 kg chicken” şeklinde aratırsak, anında kaç kalori aldığınızı söylüyor. Bunun yüzde kaçı protein veya yağ gibi detaylar ise cabası. Bu yüzden Wolfram Alpha’nın neler yapabileceği konusunda karşımıza bunun gibi değişik örneklerin çıkabileceğini düşünüyorum.

Bunun için Wolfram|Alpha Examples sayfasına bakmanız en doğrusu olacaktır. Belirli başlıklara göre örneklemelerle Wolfram Alpha ile neleri yapabileceğinizi görebilirsiniz.

Wolfram Alpha Değerlendirme

Wolfram Alpha üzerinde yukarıda yaptığımız arama denemeleri ve aldığımız sonuçlara istinaden wikipedia üzerinde geçen terim olan “cevaplama motoru” ifadesini kullanmak daha doğru olacaktır.

Hali hazırda Google hesap makinesi ile belirli sonuçlara ulaşılabiliyor. Yani yukarıdaki 55! örneğini Google arama kutusuna yazdığınızda gelen arama sonuçlarında size sonucunu veriyor. Aynı şekilde Google ile bir şehir ve ülke aradığınızda ilk gelen sonuçlar Wikipedia makalesi veya ülke, şehir rehberi tarzında siteler oluyor. Aynı işlevi bir sinema filmi, yapım veya kişi için de öngörebiliriz. Bu konularda google arama sonuçları Wolfram Alpha’ya göre aşağı kalır bir seviyede bulunmuyor.

Ayrımı her zaman şöyle yapmak daha doğru olacaktır. Wolfram Alpha üzerinde aradığınız ne ise size kendi veritabanından sonuçlar ile cevap veriyor. Google ise siteleri indeksleyip, aradığınız kelimenin bu sitelerdeki eşleşmesine göre sonuçlar getiriyor. Google’ın getirdiği arama sonuçları internet üzerinde konuyla ilgili siteler olurken, Wolfram Alpha bir ansiklopedi gibi size cevap veriyor.

Wolfram Alpha’yı kullandıktan sonra şöyle düşündüm. Neredeyse hepimiz Google arama motorunu kullanıyoruz. Aradığımız kelimeye göre Google üzerinde belirli arama sonuçlarına ulaşıyoruz. Ve genel olarak hepimizin yaptığı iş araştırdığı konuya göre Google arama sonuçlarından gelen siteleri tek tek açıp, araştırdığımız konuya göre bu bilgileri toparlamak veya derlemek oluyor. Wolfram Alpha şu an için belki her konuda değil ama tüm bilimsel ve matematiksel işlemlerin çoğunda size hazır, derlenmiş ansiklopedik bilgi sunuyor.

Wolfram Alpha direkt bilgiye ulaşmak ve tüm bilimsel, matematiksel fonksiyonlar karşısındaki performansı ile devrim sayılabilecek özelliklere sahip. “İnternet’te devrim” tabirini Wolfram Alpha için kullanabilir miyiz? Açıkçası Google’ın bugüne kadar yapmış olduğu işi Wolfram Alpha ile birleştirdiğimizde sanırım devrim sayılabilecek bir sonuç ortaya çıkacaktır.

Wolfram|Alpha