MEB’den şaşırtan cevap: Açık kaynak kodlu program kullanamazsınız!

Konu başlığı biraz gazete manşeti gibi oldu ancak olması da gerekiyor, zira verilen bu cevap öyle böyle bir cevap değil resmen ülkemizdeki çarpık eğitim anlayışının bir neticesi. Ne yazık ki bu çarpık anlayış, ülkemizin merkezindeki yöneticilere, yani Ankaradaki büyüklere ait. Bu cevabı ve açıklamayı internet üstünde bir yerde bulamazsınız çünkü yazılı bir açıklama değil. Kısaca anlatalım. Güzel ülkemizin güzide şehirlerinden birindeki, düşünceli bir formatör (diğer öğretmenlere bilgisayar eğitimi veren) öğretmenlerimizden biri boş boş durmak yerine, eğitime katkım olsun diyerekten PHP kullanarak bir ‘quiz’ programı hazırlamış. Kendince güzel olduğunu düşündüğü bu programı kullanmak için de izin istemiş. Ancak Ankaradan gelen cevap

aynen başlıkta aktardığımız gibi olmuş: “PHP ile hazırlanan programları kabul etmiyoruz, illa ki ASP olacak, açık kaynak kodlu program kullanamazsınız!”. Af edersiniz ancak insan ilk tepki olarak istemsiz bir şekilde “Oha!” demek zorunda kalıyor. Bu tepkiyi vermeyen birisi de zaten meseleden bihaber, PHP neymiş ASP neymiş bilmeyen, açık kaynak kod, özgür yazılım meselelerine fersah fersah uzakta kalmış birisidir. Kısacası bu meselelere vakıf her aklı başında insan ne yazık ki benim verdiğim tepkiyi verecektir. Şimdi, devlet eliyle, yani TÜBİTAK-UEKAE aracılığı ile açık kaynak kod ve özgür yazılım felsefesi üzerine bir GNU/Linux dağıtımı (Pardus) geliştirteceksiniz, bu dağıtımı devletin çeşitli kademelerinde kullandırtmak için gayret göstereceksiniz, insanlara bu felsefenin güzelliklerini, yararlarını anlatmaya çalışacaksınız, biz kullanıcılar veya destekçiler de buna katılacak, ardından MEB gibi eğitimin temel sorumlusu olan kurumumuz gidecek böyle bir karar alacak. İnsana “bu ne perhis, bu ne lahana turşusu” diye sorarlar. “Tabi tek taraflı düşünmemek lazım efendim” diyenlerimiz de çıkabilir. Tamam, empati yapalım. Diyelim bu cevabı veren beyefendi/hanımefendi MEB’i temsil etmiyor (ki böyle olsa da cevabı verecek salahiyete sahipse bence olay bitmiştir), buna ilaveten diyelim ki PHP kullanımı şu an için zor (hani devletin neredeyse hemen hemen tüm kademeleriyle beraber MEB’de ASP kullanıyor ya), yine de verilecek cevap bu mu olmalı? Cevaptan kuşkunuz olmasın zira ikinci ağızdan öğrendim bu cevabı, kısacası güvenilir ancak haliyle kaynak belirtemem çünkü bu ülkede nelerin olduğunu hepimiz biliyoruz.

Biz empati yaptık şimdi devlet kademeleri empati yapsınlar. Açtığınız devlete ve onun kurumlarına ait sayfaların kaçta kaçı ASP? Bir düşünün bakalım, ne kadar verimli çalıştıkları ortada. Yoğun bir dönemde açılmaya çalışan sitelerin durumu malumumuz. Hem dünya yükü para ödenecek hem de istenilen verim ve kararlılık alınamayacak. İnsan ister istemez şüpheleniyor MS ile neden MEB’in arası bu kadar sıkı fıkı diye! Bırakın Windows harici bir işletim sistemi kullanmayı, açık kaynak kodlu herhangi bir yazılıma bile izin verilmiyor. Hâlbuki okullarda kullanılan bu paralı yazılımların yerine, Linux (Örneğin Pardus) kurulsa bakalım nelerden kazanç sağlanacak. Öncelikle Windows için verilen lisans ücreti olmayacak. Kaba bir hesap yapacak olursak, orta halli bir okulda 20 PC var diyelim, bir il genelinde de 300 okul olduğunu düşünelim. Toplam 20*300=6000 PC yapar. Yanlış bilmiyorsam okul için lisans ücreti 40$ (hatalı da olabilir, lütfen düzeltin). 600*40=240.000$ dolar. Bunun içine Office programı dahil edilmemiş durumda, işin bir de o tarafı var. Görüldüğü üzere sadece bir şehirden, en ideal ortalamalarla 300.000$ kâr ediliyor. Bunun yanında çocukların bilgisayarlarla saçma sapan işler yapması da engellenmiş olacaktır. Oyun, istek dışı programlar çocuklardan uzak kalacak, bilgisayarlarda virüs derdi olmayacaktır.

Bir başka ildeki bir başka arkadaşımdan ise biraz daha iyi bir haber aldım. Teknik lisede bilgisayar öğretmenliği yapan bu arkadaşım, bu sene bilgisayar dersleri arasında Linux diye bir bölüm eklendiğinden bahsetti. Ancak ne kadar yazıktır ki, diğer bölümler için gönderilen modüller (yani nelerin anlatılacağı vs.) Linux bölümü ile beraber gelmemiş. Arkadaşım irtibat kurduğu kişilerle konuştuğunda modülü hazırlayacak kimsenin olmadığı, başvurdukları insanların da yardım edemediklerinden bahsediyor. Anlaşılan yine irtibatsızlık söz konusu. TÜBİTAK/UEKAE’deki Pardus geliştiricilerinden rica edilse sanırım ne kadar yoğun olsalar dahi modüller ortaya çıkar. Utanmasam arkadaşa ben yapıp yollayayım diyecektim ancak biliyorum ki MEB onu da kabul etmez.

Hikâyeden çıkarılacak ders: Özgür yazılım gibi bir olgunun ülkemizde yerleşmesi, akıllı ve verimli işlerin yapılabilmesi için daha bir dünya fırın ekmek yememiz lazım.